آیا غیبت روزه را باطل میکند ؟

آیا غیبت روزه را باطل میکند ؟

حقیقت صراط: روزه گرفتن در تابستان، یکی از سخت ترین اعمالی است که خداوند بر دوش بندگان خویش نهاده است. تحمل تشنگی ناشی از گرمای شدید تیر ماه و تحمل گرسنگی روزی طولانی، روزه گرفتن امسال را برای همگان سخت کرده است و خوشا به حال آنان که می‌توانند به بهترین نحو و به صورت کامل این دستور الهی را انجام دهند.( ادامه مطلب )

سوال از خدا پاسخ از شما

همه می‌دانیم که در این میان تنها نخوردن و نیاشامیدن شرط نیست. روزه صحیح و کامل برآیند پرهیز از بسیاری کارهاست. کارهایی که شاید در طول سال بدان‌ها خو گرفته باشیم و عادی تلقی شوند. کارهایی که حساسیت آن‌ها در این ماه مبارک، به دلیل آنکه صحت روزه را زیر سۆال می‌برند بیش از سایر ایام است. شاید بتوان مهم‌ترین عملی که در این ماه موجب خدشه‌دار شدن روزه می‌گردد را غیبت دانست. موضوعی که بسیار بدان توجه شده اما این بار از زاویه‌ای دیگر می‌خواهیم به آن بپردازیم.

حواسمان به زبانمان باشد!

زبان ... عضوی کوچک و در عین حال بسیار دردسرساز ... بیایید از زاویه‌ای دیگر به این عضو نگاه کنیم و روزی از روزهای ماه رمضان را با خود مرور کنیم.

سحرگاه از خواب برخاسته ... اندکی سحری میل می‌کنیم ... دعای سحر را با نوای تلویزیون زمزمه کرده و بعد از خواندن نماز صبح و شاید اندکی دعا و مناجات به رختخواب می‌رویم تا روزی جدید را شروع کنیم ... در هنگامه روز بیشترین چیزی که شاید روزه را سخت کند تشنگی است. آن هم برای کارمندان، کارگران، کاسبان و ... که بیرون از منزل مشغول کارند. در اواخر روز نیز گرسنگی بر آدمی چیره شده و لحظات پایانی را سخت‌تر می‌سازد.

این روالی است که شاید اغلب ما در طول روز دنبال می‌کنیم. هر کس به نحوی روزه را می‌گیرد لکن آنچه در بین تمامی ما مشترک است صبر بر تشنگی و گرسنگی است.

حال فرض کنید در مهمانی هستید یا تلفنی با کسی صحبت می‌کنید یا در محل کار با فردی هم‌صحبت شده‌اید و سخن از فردی غایب به میان می‌آید و باب غیبت باز می‌شود. در این حال انسان چندین واکنش می‌تواند داشته باشد:

اول آنکه با ذوق و شوق گوش کرده و حتی برخی دانسته‌های خود را که دیگران در مورد آن شخص نمی‌دانند بر آن اضافه کنیم و با آب و تاب مجلس را برگردانیم. در این هنگام باید به خود تسلیت عرض کنیم که پس از تحمل سختی‌های بسیار روزه خویش را بی‌اجر ساخته ایم چون با گوشت مرده خوردن کسی روزه دار نیست  خداوند متعال در آیه 12 سوره حجرات می فرماید : خداوند متعال در آیه 12 سوره حجرات می فرماید:

« یا اَیُّهَا الذَّینَ آمَنوُا اجْتَنِبُوا کَثِیْراً مَّنَ الظَّنِّ إنَّ بَعْضَ الظَّنَّ إثْمٌ وَلاتَجَسَّسُوا وَلایَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضَاً أیُحِبُّ أحَدُکُمْ أنْ یَأکُلَ لَحْمَ أخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللهَ إنَّ اللهَ تَوَّابُ رَّحِیمٌ ؛ ای کسانی كه‌ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید؛ زیرا بعضی گمان‌ها گناه است. (و درکار دیگران) تجسس نکنید و بعضی از شما دیگری را غیبت نکند، آیا هیچ یک از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‌ی خود را بخورد! پس آن را ناپسند می‌دانید و از خداوند پروا ‌کنید، همانا خداوند توبه پذیر مهربان است.»

امام باقر علیه السلام فرمود:

"کسى که در حضور او از برادر مۆمنش غیبت شود و او به یاریش برخیزد، خداوند در دنیا و آخرت او را یارى دهد و کسى که در حضور او از برادر مۆمنش غیبت شود و او ـ با آن که مى تواند یاریش کند ـ به یارى او برنخیزد و از وى دفاع نکند، خداوند او را در دنیا و آخرت پَست گرداند"

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله):

"کسی که غیبت مسلمانی را بکند روزه‌اش باطل می‌شود و وضویش باطل می‌شود و روز قیامت در حالی می‌آید که از دهانش بویی متعفن‌تر از مردار بیرون می‌آید که اهل قیامت از آن بو رنج می‌برند". (وسائل الشیعه جلد 8 صفحه 599 حدیث 13)

این‌گونه است که ثواب روزه خویش را دو دستی تقدیم فرد غایب کرده‌ایم و بدا به حال ما که در روز واپسین افسوس خواهیم خورد:

پیامبر صلى الله علیه و آله:

"روز قیامت فردى را مى آورند و او را در پیشگاه خدا نگه مى‌دارند و کارنامه‌اش را به او مى‌دهند، اما حسنات خود را در آن نمى‌بیند. عرض مى‌کند: الهى! این کارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمى‌بینم! به او گفته مى‌شود: پروردگار تو نه خطا مى‌کند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگرى را مى‌آورند و کارنامه‌اش را به او مى‌دهند. در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى‌کند. عرض مى‌کند: الهى! این کارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده ام! گفته مى‌شود: فلانى از تو غیبت کرد و من حسنات او را به تو دادم". (جامع الأخبار، ص 412)

دوم آنکه سکوت کرده و تنها به سخنان دیگران گوش فرامی‌دهیم بدون آنکه سخنی گفته یا تأییدی کنیم. در این صورت نیز باز همان عواقب غیبت‌کنندگان نصیب ما خواهد شد. چرا که بر اساس روایات شنونده غیبت، همانند غیبت‌کننده است.

اما سوم آن است که به گونه‌ای در مقابل این امر جبهه بگیریم. از فرد غایب دفاع کنیم و یا دیگران را متوجه زشتی کارشان گردانیم. چنین روشی پسندیده بوده و سیره بزرگان دین است:

امام باقر علیه السلام فرمود :

"کسى که در حضور او از برادر مۆمنش غیبت شود و او به یاریش برخیزد، خداوند در دنیا و آخرت او را یارى دهد و کسى که در حضور او از برادر مۆمنش غیبت شود و او ـ با آن که مى تواند یاریش کند ـ به یارى او برنخیزد و از وى دفاع نکند، خداوند او را در دنیا و آخرت پَست گرداند". (ثواب الاعمال، ص 148)
"کسی که غیبت مسلمانی را بکند روزه‌اش باطل می‌شود و وضویش باطل می‌شود و روز قیامت در حالی می‌آید که از دهانش بویی متعفن‌تر از مردار بیرون می‌آید که اهل قیامت از آن بو رنج می‌برند"

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود:

"هر که در مجلسی بشنود که از برادرش غیبت می شود و آن غیبت را از او دفع کند خداوند هزار باب بدی را در دنیا و آخرت از او دفع می کند". (من لا یحضره الفقیه، ج4، ص15)

کاش اندکی حواسمان را جمع کنیم. کاش اندکی بیاندیشیم. کاش به خاطر آوریم زحمتی که برای گرفتن روزه متحمل شده‌ایم. کاش فراموش نکنیم تشنگی و گرسنگی را و کاش یادآور شویم سختی و بی‌پناهی روز آخرت را.

کاش بدانیم که در زمان غیبت کردن خدا نیز بین ماست و بی‌شک پشتیبان فرد غایب است. آن وقت بی‌شک ما نیز همراهی خدا را کرده و از فرد غایب دفاع خواهیم کرد.

نتیجه

روزهای سخت و طولانی رمضان امسال روزه را بر بسیاری سخت کرده است و این سختی باید سبب دقت بیشتر ما در انجام صحیح این عمل گردد تا مبادا با بی‌احتیاطی اجر آن را به باد فنا داده و نامه اعمال خود را سبک و نامه اعمال دیگری را سنگین سازیم. بیایید در رمضان امسال غیبت نکردن و غیبت نشنیدن را تمرین کنیم. بیایید تمرین کنیم زبانمان جز به نیکی گفتن دیگران نچرخد و بدی‌ها را با بی‌اثر کردن اعمال خود، به ظاهر تلافی نکنیم.

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) فرمود:

"ترک غیبت از ده هزار رکعت نماز مستحبی پیش خدا محبوبتر است".(بحارالانوار جلد 75 صفحه 261 حدیث 66)