آداب تشییع جنازه
جمعه, ۱۴ آذر ۱۳۹۳، ۰۱:۲۷ ب.ظ
آداب تشییع جنازه
حقیقت صراط: مرگ یکی از بزرگترین رویدادهایی است که هر یک از مخلوقات، خواه ناخواه با آن مواجه خواهند شد. و هنگامی که این اتفاق بزرگ به وقوع پیوست نزدیکان و آشنایان طبق مراسم خاصی جناز ه فرد را به خاک سپرده و با این عمل از اجر معنوی برخوردار می‌شوند. مرازم گوید: امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود: بر شما باد به نماز خواندن در مساجد و خوش رفتارى با مردم، و به پا داشتن شهادت (براى اثبات حق)، و شركت در تشییع جنازه، زیرا شما ناگزیر به مردم نیازمندید، و هیچ كس در زندگىاش از مردم بىنیاز نیست. (آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام (ترجمه وسائل )/ 19)( ادامه مطلب )
ثواب تشییع جنازه
ابو جارود از امام محمّد باقر علیه السّلام روایت كرده است كه فرمود: از جمله فرازهایى كه در مناجات (حضرت) موسى علیه السّلام با پروردگار وجود داشت این بود كه: پروردگارا! ثواب و پاداش كسى كه بیمارى را عیادت كند چیست؟ خداى عزّ و جل فرمود: فرشتهاى را در قبر بر او (عیادتكننده) مىگمارم كه تا روز محشر از او عیادت كند. موسى علیه السّلام عرض كرد: پروردگارا! پاداش كسى كه مردگان را غسل مىدهد چیست؟ فرمود: او را از (آلودگى) گناهانش مىشویم، تا همانند روزى كه از مادر زاده شده است (پاک و پاكیزه) باشد.
حضرت موسى علیه السّلام باز پرسید: پروردگارا! پاداش كسى كه جنازه مردهاى را تشییع مىكند، چیست؟ خداوند فرمود: فوجى از فرشتگانم را به همراه پرچم هائى بر آنان مىگمارم، كه از گورشان تا محشر بدرقه كنند. موسى علیه السّلام باز پرسید: پروردگارا! پاداش كسى كه خانواده داغدارى را تسلیت و دلدارى دهد، چیست؟ خداوند فرمود: در سایه خود بر سر او مىگسترانم در آن روزى كه سایهاى جز سایه (لطف و بخشش) من نیست.( پاداش نیكی ها و كیفر گناهان /ترجمه ثواب الأعمال / 490 )
امام صادق علیه السّلام مىفرماید كه: یادكردن موت و به یاد موت بودن، مىمیراند و بر طرف مىكند شهوتها و خواهشهاى نفس را، و قلع مىكند. هر چه را كه مورث غفلت است. و قوّت مىدهد میل به جانب خدا را، و دل را نرم مىكند، و آثار و علامات هوا و هوس را درهم مىشكند، و آتش حرص را خاموش مىكند، و دنیا را در نظر او بىقدر و بىاعتبار مىكند.
آداب تشییع جنازه
و در صحیح از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه منقول است كه حضرت سیدالمرسلین صلى اللَّه علیه و آله پیاده مىرفتند در عقب جنازه شخصى از انصار صحابه گفتند یا رسول اللَّه سوار نمىشوید حضرت فرمودند كه خوش نمىآید مرا كه سوار شوم و فرشتگان پیاده راه روند اما در وقت برگشتن سوار شدن كراهت ندارد. چنانكه در حدیث موثق از آن حضرت صلوات اللَّه علیه منقولست كه سوار شدن در وقت رفتن مكروه است مگر با عذرى و در برگشتن سوار شدن مكروه نیست. (لوامع صاحبقرانى مشهور به شرح فقیه /ج2)
ابو جعفر باقر (علیه السلام) گفت: راهپیمائى با جنازه در پیشاپیش آن و پشت سر آن یكسان است.و فرمودند : هر كسى كه دوست دارد همراه فرشتگان محافظ (كرام الكاتبین) جنازه را تشییع كند باید در دو طرف شانه مرده حركت كند. (گزیده كافى /ج2/ 144)
تا نیمه راه گورستان
ابو جعفر باقر (علیه السلام) جنازه مردى از قریش را تشییع مىكرد و من نیز در ملازمت آن سرور بودم. عطاء بن اسلم، فقیه مكه نیز در راهپیمائى با جنازه شركت داشت. زنى از بستگان مرده، شیون كشید و عطا به او گفت: یا ساكت مىشوى و یا این كه ما بازمىگردیم. آن زن ساكت نشد و عطا از مشایعت جنازه بازگشت. من به ابو جعفر باقر گفتم: عطا، بازگشت. ابو جعفر پرسید: چرا؟ من قصه را شرح دادم.
ابو جعفر گفت: «همراه من بیا. اگر ما شیوه باطلى را در كنار سنت بر حق مشاهده كنیم، و به خاطر آن شیوه باطل، سنت بر حق را ترک نمائیم نمىتوانیم حق هیچ مسلمانى را ادا كنیم».
من در ملازمت آن حضرت به تشییع جنازه ادامه دادم تا موقعى كه بر جنازه نماز خواندیم. صاحب عزا خدمت ابو جعفر باقر آمد و گفت: اجر و پاداش شما با خدا باد. شما باز گردید، كه توان پیاده روى ندارید. خداوند شما را رحمت كناد. ابو جعفر امتناع كرد و باز نگشت.من گفتم: صاحب عزا كه اجازه مىدهد شما باز گردید، من نیز حاجتى دارم كه مىخواهم از شما سۆال كنم، چرا باز نمىگردید؟ ابو جعفر گفت: با من بیا. ما با اجازه این مرد نیامدهایم كه با اجازه او بازگردیم. ما جویاى اجر و پاداش الهى بودیم. پاداش الهى به اندازهاى تحصیل مىشود كه با جنازه همراهى كنیم.
موسى علیه السّلام باز پرسید: پروردگارا! پاداش كسى كه جنازه مردهاى را تشییع مىكند، چیست؟ خداوند فرمود: فوجى از فرشتگانم را به همراه پرچمهائى بر آنان مىگمارم، كه از گورشان تا محشر بدرقه كنند. موسى علیه السّلام باز پرسید: پروردگارا! پاداش كسى كه خانواده داغدارى را تسلیت و دلدارى دهد، چیست؟ خداوند فرمود: در سایه خود بر سر او مىگسترانم در آن روزى كه سایهاى جز سایه (لطف و بخشش) من نیست.
ثمره تشییع جنازه
علاوه بر پاداش معنوی که تشییع جنازه به همراه دارد می توان بزرگترین و اساسی ترین فایده آن را یاد مرگ دانست. حضرت امام صادق علیه السّلام مىفرماید كه: یادكردن موت و به یاد موت بودن، مىمیراند و برطرف مىكند شهوت ها و خواهش هاى نفس را، و قلع مىكند. هر چه را كه مورد غفلت است. و قوّت مىدهد میل به جانب خدا را، و دل را نرم مىكند، و آثار و علامات هوا و هوس را در هم مىشكند، و آتش حرص را خاموش مىكند، و دنیا را در نظر او بىقدر و بى اعتبار مىكند. (مصباح الشریعة / ترجمه و شرح عبد الرزاق گیلان/ 506 )
حضرت ختم رسالت پناه صلّى اللَّه علیه و آله، كه فرموده است: «فكر ساعة خیر من عبادة سنة»، یعنى: فكر كردن یك ساعت، بهتر و فاضلتر است از عبادت یك سال. امّا فكرى كه از براى آخرت و از براى بىاعتبارى دنیا باشد و فكر مردن و فكر كوچ كردن از دنیا، و واكردن طنابهاى خیمههاى دنیا و زدن خیمه در آخرت باشد، نه فكر دیگر.
و معلوم است كه هر كه فكر مردن مىكند و مردن نصب العین او است و از مردن غافل نیست، گفتار و كردارش البتّه نیكو خواهد بود و پیرامون بدى نخواهد گشت.
