کمین های شیطان

کمین های شیطان

حقیقت صراط: شیطان مانند سایر موجودات به عبادت مشغول بود، ولی در یک آزمایش الهی فرمان خدا را انکار کرد و به خاطر حس نژاد پرستی، نظر به اینکه نژاد او از آتش و برتر از انسانی است که از خاک آفرید شده است و به خاطر تکبر و تعصب و حسد، علاوه بر عمل نکردن به فرمان خداوند، به جای عذرخواهی و توبه اعتراض کرد.

بنابراین خداوند او را بد نیافریده است بلکه شیطان بد عمل کرده است و می توانست توبه کند.

از خداوند عمر طولانی تا دامنه قیامت برای گمراه کردن مردم درخواست کرد. خداوند هم یا به خاطر پاداش عبادت های قبلی یا آزمایش انسان، برای مدت طولانی به او مهلت داد و در مقابل وسوسه ها و الهامات شیطانی انسان را با فرستادن انبیاء مجهز ساخت و در برابر لغزش های انسان، درب توبه را به روی او گشود.

در قرآن و روایات برای شیطان تورهایی بیان شده است از قبیل: لقمه حرام، شراب و قمار، شایعات، تفرقه ها، تماس و هم نشینی با نااهلان اعم از دوست، همسایه، معلم، شاگرد، عجب و غرور، آرزوهای نابجا، تبلیغات سوء، زرق و برق طاغوت ها، و ....

ما در این نوشتار ورودی های شیطان از راه های غضب و خشم، هواپرستی و فحشا و منکر را بررسی می کنیم:

خشم و غضب:

از کمین های مهم شیطان، کمین گاه خشم و غضب می باشد. خشم شعبه ای از دیوانگی است زیرا در آن حالت عقل از کار می افتد، کنترل انسان از دست می رود و از خود غافل و بیگانه می شود.

چه فرصتی طلایی تر از این فرصت برای دشمن خواهد بود؟ با از دست رفتن کنترل و انزوای عقل اعضای بدن به ویژه زبان به فرمان دشمن ها شده، فاجعه ها می آفریند.

بی دلیل نیست که خشم و غضب را سپاهی از سپاهیان دشمن می شناسند. آن گونه که حضرت علی علیه السلام به حارث همدانی می فرماید: «احذر الغضب فإنه جند عظیم من جنود إبلیس» (نهج البلاغه، نامهء 460/69)، «از خشم بپرهیز که آن سپاهی بزرگ از سپاهیان ابلیس است.»

پس این انسان است که با پیروی از خواهش های شیطانی راه ورود شیطان را باز می کند و خود را در دام بدبختی و فلاکت قرار می دهد که حضرت علی(علیه السلام) در این باره می فرماید: «والشقی من انخدع لهواه و غروره»، «بدبخت کسی است که فریب هوای نفس خود را بخورد»

هواپرستی:

یکی دیگر از مۆثرترین راه های نفوذ شیطان بر آدمی «هواپرستی» است، شاید بتوان گفت از جمله مهم ترین ابزار کار اوست. زیرا هواپرستی از درون انسان سرچشمه می گیرد.

آدمی با پیروی از هواهای نفسانی، عقل را که حاکم عادل و بزرگ ترین نعمت الهی است، خفه می کند و ظلمت نفس را بر نورانیت عقل غلبه می دهد و او را به اسارت فرمانده ی پایگاه هوی و هوس که شیطان است در می آورد.

آن گونه که حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «کم من عقل أسیر تحت هوی أمیر» (نهج البلاغه، حکمت 506/211)، «چه بسا عقل که در چنگ هوای نفس اسیر شده، هوا، امیر اوست».

در حقیقت انسان از طریق هواهای نفسانی به مرحله پست حیوانیت سوق داده می شود و در آن لحظه است که شیطان از راه شهوات نفسانی و صفات خبیثه و با نیروی جاذبه ای که دارد، خاطرات و اندیشه های او را به سوی خود جلب می کند و به هر کجا که بخواهد می برد و خود را قرین و هم نشین دائمی او می گرداند.

خداوند می فرماید: «و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین» (الزخرف/36)، «هر کس که از یاد خدای رحمان روی گرداند، شیطانی بر او می گماریم که همواره همراهش باشد.»

این هم نشینی سبب می گردد تا عقل و اندیشه و احساسات برین را فدای امیال و هواهای نفسانی خود قرار دهند و هرگاه سخن حقی به او بگویند از پذیرفتن آن سر باز زند، در این موقع است که فتنه ها و آشوب ها بر پا خاسته و سبب پنهان گذاشتن حقایق و ایجاد اختلافات بی پایه و اساس می گردد.

نفس

آنان که از هواهای نفسانی پیروی می کنند، به جای بهره مندی متعادل از غرایز و نعمت های طبیعی خدادادی، غرق در غرایز مصنوعی و شیطانی گشته تا حدی که مرزهای شرعی و اخلاقی را در هم می شکنند و با پیروی از هواهای شیطانی عقل و وجدان را سرکوب کرده و خود را به سوی دشمن ترین دشمن خود که همان نفس درون اوست می کشاند.

پس این انسان است که با پیروی از خواهش های شیطانی، راه ورود شیطان را باز می کند و خود را در دام بدبختی و فلاکت قرار می دهد که حضرت علی(علیه السلام) در این باره می فرماید: «والشقی من انخدع لهواه و غروره»، «بدبخت کسی است که فریب هوای نفس خود را بخورد.» (نهج البلاغه، خطبهء 117/86)

حضرت علی(علیه السلام) خطر پیروی از هوی پرستان را آن قدر زیاد می بیند که هشدار می دهد مبادا با آن ها مجالست کنید زیرا شیطان در کنار ایشان است: «هم نشینی با هواپرستان باعث فراموشی ایمان و حضور شیطان است».
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) در این باره فرمودند: «خشم از شیطان است و شیطان از آتش پدید آمده و آتش را با آب خاموش توان کرد و وقتی یکی از شما خشمگین شدید وضو گیرید»

فحشاء و منکر

شیطان از شما می خواهد که اهل فحشا (گناهان پنهانی) و منکر (گناهان آشکار) باشید، اما هیچ گاه به شما نخواهد گفت که فحشاء و منکر می تواند سبب سقوط شما در دره هلاکت و گمراهی شود، به همین دلیل خداوند متعال در آیات متعددی از پیروی از گام های شیطان منع کرده است و فرموده:

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ ...: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، پای از پی گام های شیطان منهید، و هر کس پای بر جای گام های شیطان نهد [بداند که] او به زشتکاری و ناپسند وا می‌دارد.) (النور: 21)

نتیجه گیری:

شیطان جهت حمله به انسان از راه ها و وسایلی استفاده می کند که قطعاً در صورت عدم شناخت آنها می توان سد راه او شد.

حملات شیطانی و کمین گاه های او جهت حمله، معمولاً آشکار و در دیدرس عموم نیست. او چون هر دشمنی از نقاطی حمله می کند که فرد احتمال آنها را کمتر می دهد و آسیب پذیرتر باشد.

محل وسوسه و اغواگری شیطان، قلب و منافذ ورودی او نقایص وجودی اش می باشد که به راحتی شیطان آنها را شناسایی کرده و از آنجا حمله می کند.

مهم ترین راه های نفوذ شیطان به قلب انسان همان است که خودش نیز به همان جهت از بارگاه قرب ربوبی مطرود شد.

وقتی شیطان "خود" را دید و در برابر فرمان الهی مقاومت نمود، و وقتی برای خود تصور بزرگی نمود، این تصور باعث کوچک دیدن اطاعت خدا شد و نافرمانی کرد. پس تکبر، خشم و غضب، حسادت، هواپرستی و دنیاطلبی نیز این چنین شیطان را مسلط بر زندگی انسان می کند.