علل فراموشی خدا :

علل فراموشی خدا :

حقیقت صراط: وسوسه های شیطان ، تعلق به دنیا و گناه از علل فراموش کردن پروردگار است و در مقابل با نماز ، قرآن ، تفکر در آیات الهی و استفاده از استدلال و برهان می توان یاد خدا را در دلها زنده ساخت.

  ذکر خدا آثار با برکتی دارد از جمله: 1 –تقید به اطاعت از خدا 2 – خضوع و فروتنی 3 – عشق به عبادت 4 – آرامش و اطمینان 5 – توجه خدا به بنده 6 – محبت خدا نسبت به بنده و...

 پاسخ تفصیلی

آیاتی از قرآن دلالت دارند که کافران، تبه کاران، مشرکان و ملحدان ، مبدأ و معاد و در نتیجه خدا را فراموش کرده اند .

  قرآن در این باره می فرماید : "مانند کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و در نتیجه خدا هم آنها را فراموش کرد (مورد لطف قرار نداد) ، ایشان خودشان فاسق هستند ." [1]

  همچنین در آیه دیگر از زبان کافران می گوید:" زندگی ما جز زندگی دنیا نیست و می میریم و زنده می شویم و ما را جز روزگار هلاک نمی کند ، اینچنین شخصی خدا و معاد را فراموش کرده است[2] .

  در آیه دیگر آمده: "(و به آنها مى‏گویم:) بچشید (عذاب جهنم را)! بخاطر این که دیدار امروزتان را فراموش کردید، ما نیز شما را فراموش کردیم و بچشید عذاب جاودان را به خاطر اعمالى که انجام مى‏دادید![3]

  در آیه دیگری خطاب به کافران گفته مى‏شود: "امروز شما را فراموش مى‏کنیم همان‏گونه که شما دیدار امروزتان را فراموش کردید و جایگاه شما دوزخ است و هیچ یاورى ندارید! [4]

  نکاتی که از این آیات استفاده می شود:

  1 - با توجه به معنی کلمه نسیان استفاده می شود که معرفت خداوند سابقه ی فطری داشته و کافران و مشرکان و تبه کاران در اثر آلودگی به طبیعت آن را فراموش کرده اند . خداوند نسیان را فقط در مورد مومنان یا اهل کتاب به کار نمی برد . بلکه به هر کس که مبدأ و معاد را نمی پذیرد ، نسبت نسیان می دهد و می فرماید : شما مبدأ و معاد را فراموش کرده اید .

  2 – این که فراموش کردن خدا سبب "خود فراموشى" مى‏شود، دلیل آن نیز روشن است، زیرا از یک سو فراموشى پروردگار سبب مى‏شود که انسان در لذات مادى و شهوات حیوانى فرو رود، و هدف آفرینش خود را به دست فراموشى بسپارد و در نتیجه از ذخیره لازم براى فرداى قیامت غافل بماند.

  از سوى دیگر فراموش کردن خدا همراه با فراموش کردن صفات پاک او است که هستى مطلق و علم بى پایان و غناى بى انتها از آن او است و هر چه غیر او است وابسته به او و نیازمند به ذات پاکش مى‏باشد، و همین امر سبب مى‏شود که انسان خود را مستقل و غنى و بى نیاز بشمرد، و به این ترتیب واقعیت و هویت انسانى خویش را فراموش کند.[5]

  3 – این آیات همگی بر این مطلب گواه هستند که فراموش کردن خدا نه تنها امکان دارد که متأسفانه محل ابتلاء تمام انسانها نیز می باشد و متأسفانه حتی عده ای از مسلمانان در شرایطی خدا را فراموش می کنند. منتهی گاهی این فراموشی دائمی بوده که بسیار خطرناک و موجب عذاب دردناک اخروی است. چنانکه خدا می فرماید: "خدا بر دلها و گوشهاى آنان مهر نهاده و بر چشمهایشان پرده‏اى افکنده شده و عذاب بزرگى در انتظار آنهاست‏ ." [6]و گاهی موقت است و امید باز گشت به حالت اولیه و زنده شدن یاد خدا و نجات وجود دارد . قرآن در این زمینه می فرماید:"پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه‏هاى شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) مى‏افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را مى‏بینند و) ناگهان بینا مى ‏گردند." [7]

  علل فراموشی خدا :

  1 – شیطان یکی از عوامل موثر در فراموشی خدا می باشد . در این باره در قرآن آمده است : "شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده آنان حزب شیطانند ! بدانید حزب شیطان زیانکارانند! "‏[8]

  تمام تلاش شیطان این است که سرمایه خدا خواهی را از انسان بگیرد و اگر کسی این سرمایه را باخت ، خودش را از یاد می برد.

  2 – تعلق به دنیا عامل مهمی در فراموش کردن خداوند می باشد؛ چرا که با جاذبه ها و زرق وبرق هایش موجبات دل بستگی افراد را فراهم می سازد به همین جهت حضرت علی (ع)فرمودند:" به آنچه نزد خدا است جز با بریدن از دنیا نمی توان رسید ." [9]

  3 – گناه و نافرمانی پروردگار متعال همچون پرده ای است که بین انسان و خدا آویخته می شود و موجب می شود انسان خدا و مبدأ هستی خویش را فراموش کرده از او غافل گردد . چنانکه از امام رضا (ع) نقل شده است که آن حضرت در جواب مردی که سؤال کرد چرا خدا در پرده می باشد؟ فرمود: به خاطر گناه زیادی که اشخاص مرتکب می شوند[10]‏.

  در مقابل ما وظیفه داریم ذکر و یاد خدا را همواره در دل خود و دیگر افراد جامعه زنده نگه داریم. همانطور که خداوند می فرماید: "مانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آن گاه که بر پهلو خوابیده‏اند، یاد مى‏کنند."[11] زنده کردن یاد خدا به هر نحو ممکن است و لازم نیست که حتما به نحو خاصی باشد، ولی با وجود این در دین برای زنده کردن یاد خدا اسباب و روش های خاصی نیز معرفی شده است از جمله:

  1 – نماز ، قرآن می فرماید: "و نماز را براى یاد من بپا دار."[12].

  2 – ارتباط و تماس با قرآن، خداوند می فرماید: "این ها را که بر تو مى‏خوانیم، از نشانه‏ها (ى حقّانیّت تو) است، و یادآورى حکیمانه است".[13]

  3 – تفکر در آسمانها و زمین ( آیات الهی)، قرآن می فرماید: "در اسرار آفرینش آسمانها و زمین مى‏اندیشند (و مى‏گویند) بار الها ! اینها را بیهوده نیافریده‏اى ! منزهى تو ! ما را از عذاب آتش ، نگاه دار !".[14]

  4 – توجه به صفات الهی، خداوند می فرماید:"مشرق و مغرب، از آن خداست ! و به هر سو رو کنید، خدا آنجاست ! خداوند بى‏نیاز و داناست ! "[15] و چون خدا در همه جا حضور دارد، پس هر کجا رو آری ، خدا در آنجا حاضر است . نتیجه اینکه مواظب خود باش تا حرمت نگه داری.

  ذکر و یاد خداوند آثار و برکات فراوانی در زندگی انسان دارد از جمله:

  1 – تقید به اطاعت از دستورات پروردگار متعال.

  2 – خضوع و فروتنی نسبت به پذیرش حق و حقیقت و بندگان ضعیف خداوند.

  3 – عشق به عبادت.

  4 – آرامش و اطمینان.

  5 – جلب توجه و محبت خداوند به بنده و....

  امید است همه بتوانیم ازاین برکات بهره مند بشویم.